November 2005

Vogelgriep, feiten op een rijtje


Gebruik de vele linken op deze site om op de hoogte te blijven van de actuele stand van zaken.
Onderstaande informatie is/was actueel in het vierde kwartaal 2005.

 

Vogelgriep of vogelpest?

Vogelgriep, aviaire influenza, wordt veroorzaakt door een Influenza A virus dat tot dezelfde groep behoort als de griepvirussen bij de mens. Het is zeer besmettelijk voor kippen en kalkoenen. Ook parelhoenders, eenden, ganzen, kwartels, duiven, fazanten, patrijzen en loopvogels (struisvogels) zijn vatbaar voor klassieke vogelpest.
'Vogelgriep' is een juistere naam dan vogelpest, de ziekte wordt veroorzaakt door een (griep)virus en niet door een pestbacil. In de volksmond wordt vaak 'vogelpest' gebruikt omdat er zoveel slachtoffers vallen.
 

 

Wat is vogelgriep


Vogelgriep (aviaire influenza) is een zeer besmettelijke virusziekte die overdraagbaar is op pluimvee en op een aantal andere vogelsoorten. Er zijn veel verschillende varianten van het virus net als bij de andere griepvirussen. Op basis van de mate waarin dieren ziek worden, is er een onderverdeling tussen laag pathogene aviaire influenza (LPAI) en hoog pathogene aviaire influenza (HPAI).
De meeste vogelgriepvirussen zijn van het laag pathogeen virustype en de klinische verschijnselen variëren van zeer lichte tot ernstige verschijnselen. LPAI kan veranderen in HPAI.
Het hoog pathogeen virus is zeer besmettelijk en veroorzaakt ernstige ziekteverschijnselen en plotselinge toename van de sterfte. De dieren kunnen zeer snel sterven aan HPAI, zelfs zonder dat er klinische verschijnselen zichtbaar zijn. Wanneer dieren in een stal eenmaal zijn besmet met HPAI dan verspreidt het virus zich zeer snel door de stal. De incubatietijd bedraagt ongeveer tien dagen. De ziekte verloopt daarna snel, met in de meeste gevallen de dood tot gevolg. Via laboratoriumtests wordt de diagnose van vogelgriep definitief vastgesteld.

Symptomen van vogelgriep
Het hoog pathogeen virus is zeer besmettelijk en veroorzaakt ernstige ziekteverschijnselen en plotselinge toename van de sterfte. De dieren kunnen zeer snel sterven aan HPAI zelfs zonder dat er klinische verschijnselen zichtbaar zijn. Wanneer eenmaal een koppel besmet is met HPAI dan verspreidt HPAI zeer snel door de koppel.

De symptomen van het hoog pathogeen virus zijn:
 • Plotselinge sterfte zonder klinische symptomen
 • Ophoping van abnormale hoeveelheid vocht aan kop en nek
 • Onderhuidse bloedingen in poten, lellen en de kam
 • Luchtwegproblemen
 • Overvloedige traanvorming
 • Ontsteking bijholte van de neusholte
 • Diarree
 • Plotselinge eilegproductiedaling
 • Sloomheid en anorexie


Vogelgriepgevoelige dieren
Alle vogels zijn in meer of mindere mate gevoelig voor vogelgriep. Kippen en kalkoenen zijn het meest gevoelig voor de ziekte. Watervogels zoals eenden, ganzen en zwanen zijn minder gevoelig voor de ziekte, maar ze zijn wel degelijk drager van het virus. Het maakt voor de vatbaarheid niet uit of het commercieel gehouden dieren, hobbydieren of in het wild levende vogels zijn.

Besmetting

Vogels kunnen op verschillende manieren geïnfecteerd raken met vogelgriep. De wilde watervogels (eenden e.d.) dragen vogelgriepvirussen vaak met zich mee, zonder dat ze klinische verschijnselen vertonen.
De ziekte wordt overgedragen via direct contact tussen vogels. Zieke vogels of dragers verspreiden het virus via de luchtwegen, oogvocht en via mest. Ook besmet materiaal zoals mest, voer, kratten, transportmiddelen en mensen die door hun schoenen of kleding in contact zijn geweest met het virus, kunnen een besmettingsbron zijn.
Het vogelgriepvirus kan zich ook door de lucht verspreiden door stof uit een besmette stal.

Verspreiding
Het vogelgriepvirus kan Nederland binnen worden gehaald door import van levende vogels, consumptie-eieren en eiproducten, pluimveevlees en pluimveeproducten en via reizigers. Import van levende vogels is verreweg het grootste risico voor insleep in ons land.

http://www9.minlnv.nl/servlet/page?_pageid=1000&_dad=portal30&_schema=PORTAL30 

Min. LNV

 

************************************************************************
 

VIRUSREMMERS VOOR LNV-AMBTENAREN

Nieuwe campagne roept op: rem het virus, eet geen kip

Amsterdam, 24 november 2005

Stichting Wakker Dier zal vandaag vanaf 12.00 uur onder alle Haagse ambtenaren van het landbouwministerie virusremmers uitdelen in de vorm van vegetarische hotdogs. De actie is de start van een nieuwe campagne “Rem het virus, eet geen kip!”. Wakker Dier wil met deze campagne het kernprobleem van de vogelpestepidemie onder de aandacht brengen: de dichte concentraties pluimvee en de enorme kipconsumptie in de wereld. Professor Osterhaus zegt in New Scientist dat vogelpest in het wild niet lang kan overleven, maar de grote concentraties pluimvee steeds zorgen voor nieuwe besmettingen.

Vanaf vandaag zijn op alle radiozenders radiospots van Wim T.Schippers te horen waarin wordt opgeroepen het virus te remmen door geen kip meer te eten. Daarnaast heeft cartoonist Joep Bertrams (bekend van Parool en Nova) speciaal voor deze campagne een ‘viral movie’ gemaakt die via het internet kan worden rondgestuurd naar alle bezorgde consumenten en dierenbeschermers (in de loop van de dag beschikbaar). Op de nieuwe actiewebsite www.virusremmer.nu  wordt politiek en publiek gewezen op het virusremmende effect van verminderde vleesconsumptie. De bewuste consument kan een zogeheten ‘kippeneed’ afleggen. Daarmee verklaart hij of zij geen kip meer te eten zolang er niet gevaccineerd wordt. Op de site zijn vleesloze recepten te vinden en kunnen de spotjes van Wim T. Schippers beluisterd worden.

47 Miljard kippen worden jaarlijks dicht opeengepakt gefokt en na een kort en ellendig leven geslacht. Daarmee is een explosieve kweekvijver voor virussen ontstaan. Bij het landbouwministerie, maar ook bij de VN, FAO, WHO en Wereldbank lijkt het taboe om dit kernprobleem te benoemen. Tamiflu, ophokplicht, ruimen, extra ontsmetten, trekvogels afschieten en potdichte stallen zijn lapmiddelen die het werkelijke probleem, de intensieve pluimvee-industrie die enorm gesleep met dieren over de hele wereld veroorzaakt, intact laten. Marianne Thieme, directeur van Wakker Dier:
‘Iemand die vaker de groenteboer bezoekt en de slager links laat liggen, draagt pas werkelijk bij aan de beperking van vogelpest’.


Het aantal kippen dat wereldwijd jaarlijks wordt geslacht steeg tussen 1964, 1974, 1984, 1994 en 2004 respectievelijk van 7, 13, 21, 32 tot 47 miljard.
Daarnaast is door de globalisering de wereldhandel in vlees en levende dieren explosief toegenomen. Alleen al in Nederland worden dagelijks meer dan twee miljoen kuikens versleept van en naar broederijen, vetmestbedrijven, slachterijen of de langsgrenzen over; basisingrediënten voor dierziektecrises of zelfs een pandemie.

De vogelpest heeft tot nu toe al 150 miljoen kippen het leven gekost en dr. Nabarro van de Verenigde Naties voorspelt tot 150 miljoen menselijke slachtoffers bij een pandemie. De Wereldbank becijferde de kosten van een pandemie op 480 miljard euro, wat de wereld in een economische recessie zou dompelen.

Viroloog Osterhaus stelde onlangs in New Scientist dat het huidige vogelpestvirus alleen zolang rondwaart omdat steeds weer grote hoeveelheden virus worden uitgescheiden door besmette kippenfokkerijen. Onder trekvogels zou een dergelijk besmettelijk virus nooit lang standhouden, stelt hij. Ook de Nederlandse deskundigen die de minister adviseren over vogelpest stellen dat juist de enorme dichtheden pluimvee rond de Veluwe en de Peel in Nederland het vogelpestvirus onbeheersbaar kunnen maken en daarmee de gehele sector bedreigen. De Europese Commissie besloot afgelopen week tot extra hoge exportsubsidies voor de kip-industrie vanwege de dalende prijs. Via het Voedingscentrum en de VWA worden consumenten aangespoord meer kip te gaan eten, waar matiging een veel logischer scenario zou zijn.

Stichting Wakker Dier
 

************************************************************************

Waar heerst er op dit moment vogelgriep en loopt Nederland gevaar?

http://www.postbus51.nl//index.cfm?vid=63DDAB6B-C295-519D-155B1DEC1E492DC5&containerid=517415FF-C09F-296A-61FF669427684C44&objectid=822CC83F-D653-F3C6-87F9F4302B2578CA&displaymethod=displaydefaultintro


 



Maatregelen
Er is in Nederland en Europa een aantal maatregelen getroffen ter voorkoming van de vogelgriep:

http://www.postbus51.nl//index.cfm?vid=63DDAB6B-C295-519D-155B1DEC1E492DC5&containerid=517415FF-C09F-296A-61FF669427684C44&objectid=822CC83F-D653-F3C6-87F9F4302B2578CA&displaymethod=displaydefaultintro

 

************************************************************************

informatie over de eventuele gevolgen van de vogelgriep voor de mens vindt u in de vragen en antwoorden van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)

Grieppandemie factsheet (pdf)

informatie per land over de vogelgriep vindt u op dewebsite van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)

************************************************************************

Wat moeten pluimvee- en hobbydierhouders doen in verband met de vogelgriep?

http://www.postbus51.nl//index.cfm?vid=F935B525-C295-519D-1147AB4FCCA758F3&containerid=517415FF-C09F-296A-61FF669427684C44&objectid=FDDD04BC-F5A5-D7AE-DBA9F846581C4777&displaymethod=displaydefaultintro

Wat moeten reizigers doen in verband met de vogelgriep?

http://www.postbus51.nl//index.cfm?vid=62485192-C295-519D-1F2ABC9A9EF1DD6D&containerid=517415FF-C09F-296A-61FF669427684C44&objectid=FDE0BDA9-CD21-C391-A42C1B0C6AF92D5A&displaymethod=displaydefaultintro


Wat is een grieppandemie?

Een grieppandemie is een wereldwijde griepepidemie die ontstaat wanneer een nieuw subtype van het influenzavirus onder mensen gaat circuleren. Dit kan gebeuren door menging van een vogelgriepvirus met een menselijk griepvirus. Als een nieuw griepvirus opkomt is het afwachten welke eigenschappen en gevolgen dit virus precies heeft. De gevolgen van een epidemie door zo’n nieuwe griepvirusvariant hangen af van:

 * Of het nieuwe griepvirus makkelijk mensen infecteert
 * Of het nieuwe griepvirus gemakkelijk van de ene op de andere persoon kan worden overgedragen
 * Of het nieuwe griepvirus een sterk ziekmakend vermogen heeft

In de 20ste eeuw waren er 3 ernstige grieppandemieën:

 * In 1918 (Spaanse griep)
 * In 1957 (Aziatisch griep)
 * In 1966 (Hong Kong griep)

Hoe kan het vogelgriepvirus worden overgedragen?

Het vogelgriepvirus verspreidt zich door intensief contact met besmet pluimvee. Met name via besmette ontlasting van pluimvee en via kleine deeltjes ontlasting in de lucht. Besmetting van mens op mens heeft (voor zover bekend) nooit plaatsgevonden.

 

     
 

 

   
    terug naar boven